Van origine zijn sprookjes mondeling verder verspreidde volksverhalen waarin een beroep wordt gedaan op de fantasie van de luisteraar. Ze beginnen daarom vaak met de openingszin “Er was eens….”. De verhalen spelen zich vaak af in onbekende plaatsen met een onbekend verleden en geven een misterieuze of magische sfeer mee waardoor van alles mogelijk is.

Europese Sprookjes
Van veel sprookjes weten we eigenlijk niet precies wanneer ze voor het eerst verteld werden. De oudste Europese Sprookjes die we kennen komen van de hand van Giambattista Basiles, die de verhalen van Rapunzel, Assepoester en de Gelaarsde kat vertelde. Later werden sprookjes ook op schrift vastgelegd. Denk hierbij Charles Perrault die in de zeventiende eeuw een reeks sprookjes optekende die hij De Sprookjes van Moeder de Gans noemde. Bekende, door zijn hand opgetekende sprookjes zijn bijvoorbeeld Klein Duimpje en De Schone Slaapster. Ook de gebroeders Grimm verzamelden sprookjes en bundelden deze in hun ‘Kinder- und Hausmärchen’, waar we Hans & Grietje, Vrouw Holle en Sneeuwwitje door kennen. Ook Hans Christian Andersen is een bekende naam als het om sprookjes gaat. Hij tekende bekende sprookjes als De kleine zeemeermin en De Nieuwe Kleren van De Keizer op. 

Sprookjes uit het Midden-Oosten, China, Suriname, Caribische en West Afrikaanse gebieden
Maar er zijn nog veel en veel meer sprookjes te vinden op deze wereld. Bekende sprookjes uit het Midden-Oosten zijn bijvoorbeeld gebundeld in de vertellingen van Scherazade’s Duizend-en-een-nacht, met daarin Aladin en de Wonderlamp, Alibibaba en de 40 rovers en Simbad de Zeeman. In West-Afrikaanse, Caribische en Surinaamse gebieden is Anansi de spin een zeer bekende naam als het om volkssprookjes aankomt. Ook China heeft een rijke geschiedenis op het vlak van sprookjes, hier is vooral de Chinese Nachtegaal een van de meest bekende verhalen.

Sprookjes zijn dus heel divers, maar hebben naast het overbrengen van een verhaal met een boodschap, toch een aantal zaken gemeen;

• er komen kerzers, koningen, koninginnen, prinsessen en prinsen in voor,

• er spelen draken, kabouters, boze geesten, elfjes of andere fabeldieren in mee,

• stiefmoeders en peettantes in sprookjes kunnen vaak toveren,

• kinderen die de hoofdrol in een sprookje spelen zijn vaak mega slim, dapper, probleemoplossend en worden soms ook bijgestaan door een fee of een elf,

• dieren in sprookjes kunnen vaak praten,

• er zit vaak een enge gemenerik in het verhaal,

• er komen heksen, tovenaars en/of feeën in voor.

In een land hier ver vandaan..
De sprookjes spelen zich bijna altijd af in ‘een land hier ver vandaan’, of juist dicht bij huis maar dat er daar dan iets onverwachts gebeurt. Vaak beleeft de hoofdpersoon een avontuur waarin magie, verwondering, goed en kwaad en het onverwachte een grote rol spelen. Vroeger bevatten sprookjes vaak een lering, les of een diepere wijsheid, tegenwoordig zijn sprookjes meer kinderverhalen met een belangrijke levensles erin verweven.